Landelijke monitor studentenhuisvesting 2020

Kences / Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / ABF Research

De Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2020 is het negende rapport in een reeks die sinds 2012 jaarlijks verschijnt. De Landelijke Monitor Studentenhuisvesting is inmiddels uitgegroeid tot de nationale standaard voor cijfers over studentenhuisvesting. De monitor gaat over studenten en hun huisvesting. Er wordt een beeld geschetst van de omvang, samenstelling en verwachte ontwikkelingen voor de komende 8 jaar van de studentenpopulatie en de studentenhuisvesting. Daarnaast is er aandacht voor de betaalbaarheid, woonwensen en de internationale studenten.

Enkele highlights

• De afgelopen acht jaar is het aantal studenten met 19 procent toegenomen. Zonder rekening te houden met de invloed van de coronapandemie op de studentenpopulatie, groeit naar verwachting het aantal studenten tot en met collegejaar ’23-’24. De daaropvolgende jaren is een daling zichtbaar waarbij het aantal studenten in collegejaar ’27-’28 net onder het niveau van collegejaar ’19-’20 uitkomt.
• 52 procent van de studenten heeft het ouderlijk huis verlaten. Onder hbo- en universitaire studenten is dit 39 respectievelijk 70 procent. Vrouwen gaan met 55 procent eerder op zichzelf wonen dan mannen (49 procent). Studenten zoeken naarmate ze ouder worden meer zelfstandigheid.
• Met 55 procent woont de meerderheid in een kamer met gedeelde voorzieningen. Deze kamers zijn gemiddeld 17 vierkante meter. Eénkamerwoningen hebben een marktaandeel van 20 procent en zijn gemiddeld 23 vierkante meter. Tot slot vertegenwoordigen de meerkamerwoningen 26 procent van de markt, deze woonruimten hebben gemiddeld een omvang van 68 vierkante meter.
• Gemiddeld betalen uitwonende studenten in collegejaar ’19-‘20 470 euro aan woonlasten per maand (inclusief de bijkomende lasten en na aftrek van de huurtoeslag). De woonlasten per vierkante meter zijn 23 euro.
• De laatste jaren maken steeds meer studenten gebruik van een DUO-lening. In collegejaar ’19-‘20 geeft 46 procent van de studenten aan een DUO-lening te hebben. In collegejaar ’16-’17 was dit nog 38 procent.
• Op nationaal niveau is er een tekort aan 22.000 woonruimten. In Amsterdam, Delft, Haarlem, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, ’s-Hertogenbosch en Utrecht is de druk het hoogst en is er sprake van een relatief zeer krappe woningmarkt voor studenten. Wanneer rekening wordt gehouden met de woonwensen van studenten, dan is er voornamelijk een tekort aan éénkamerwoningen onder de kwaliteitskortingsgrens en meerkamerwoningen boven de kwaliteitskortingsgrens.

Invloed van COVID-19 op studentenhuisvesting

• 23% van de studenten op dit moment minder inkomsten uit arbeid ontvangt dan voor de coronapandemie. 18 % procent van de studenten ontvangt helemaal geen inkomsten meer, terwijl deze groep voor de coronapandemie wel inkomsten had.
• De gevolgen van de coronapandemie hebben op korte termijn een minder grote invloed op de hoogte van de DUO-lening en ouderlijke bijdrage. 5 procent van de studenten ontvangt meer inkomsten uit een DUO-lening of uit de ouderlijke bijdrage dan voor de coronapandemie.
• Voor de invloed van COVID 19 zijn twee scenario’s doorgerekend:
  • Milde scenario: coronapandemie vooral impact op de studentenpopulatie in collegejaar ’20-’21. De jaren erna werken de effecten door, maar gaat de studentenpopulatie weer richting de trendprognose. De woonwensen van Nederlandse studenten veranderen niet vanwege de coronapandemie. Vanwege het huidige tekort op de studentenwoningmarkt en het uitblijven van een deel van de internationale studenten zal het aantal Nederlandse studenten dat uitwonend wordt zelfs licht toenemen.
    • De studentenpopulatie in collegejaar ’20-’21 in het milde scenario met 718.300 studenten iets hoger ligt dan in de trendprognose (714.900 studenten). Het aantal internationale studenten ligt met 91.000 studenten 8 procent lager dan in de trendprognose. Deze afname wordt gecompenseerd door een toename van 11.600 Nederlandse studenten vergeleken met de trendprognose. In collegejaar ’21-‘22 wordt een afname van het aantal studenten geschetst, die voor een groot deel wordt veroorzaakt door de lagere instroom van middelbare scholieren. In collegejaar ’27-’28 is het effect van de coronapandemie met 709.400 studenten nauwelijks meer zichtbaar in de studentenpopulatie (trendprognose: 710.000 studenten).
    • Het aantal uitwonende studenten zal in collegejaar ’20-’21 (367.200) lager uitvallen dan in de trendprognose (371.200). De daaropvolgende jaren gaat het aantal uitwonende studenten in het milde scenario richting de trendprognose. Het verwacht aantal uitwonende studenten komt over acht jaar uit op 384.500 (trendprognose: 386.800).
  • Impactvolle scenario: de coronapandemie heeft een grotere en meer structurele invloed op de studentenpopulatie. De wens om uitwonend te worden vanwege dedigitalisering van het onderwijs bij Nederlandse studenten neemt af.
    • Zowel op de korte als de lange termijn worden minder studenten verwacht dan in de trendprognose. In collegejaar ’20-’21 wordt de lage instroom van internationale studenten nog grotendeels opgevangen door de grotere instroom aan middelbare scholieren. In dit scenario worden er 711.000 studenten voor collegejaar ’20-‘21 verwacht. Dit betreffen 84.900 internationale studenten en 627.000 Nederlandse studenten (trendprognose: 99.200 en 615.700 studenten) In collegejaar ’27-’28 is met 698.800 studenten nog steeds het effect van de coronapandemie op de studentenpopulatie zichtbaar. Hiervan zijn 101.600 studenten internationaal.
    • Het aantal uitwonende studenten zal in collegejaar ’20-’21 (360.300) lager uitvallen dan in de trendprognose (371.200). Bij het impactvolle scenario zal het aantal studenten na een daling weer gaan toenemen, maar blijft het aantal uitwonende studenten structureel onder het niveau van de trendprognose. Bij het impactvolle scenario zal het aantal studenten na een daling weer gaan toenemen, maar blijft het aantal uitwonende studenten structureel onder het niveau van de trendprognose. Het verwacht aantal uitwonende studenten komt over acht jaar uit op 366.600 (trendprognose: 386.800).

Aanvullende informatie

In de media

Landelijke media

• NRC – De student van nu woont thuis of in een studio
• Vastgoed Journaal – Kences: Bouwplannen voor studentenwoningen blijven achter
• RD – Student vindt nog altijd lastig een betaalbare kamer
• Nu.nl – Bijna kwart van studenten loopt inkomsten mis door coronacrisis
• Metro – Nog steeds lastig om betaalbare studentenkamer te vinden, corona werkt niet mee
• Nationale Onderwijsgids – Coronavirus onverwachte factor voor studentenhuisvesting
• Stadszaken – Geen collegezaal, geen inkomen: studenten blijven thuis wonen
• Stadzaken – Woningnood studenten vraagt om oplossing binnen én buiten stad
• Nieuwsbreak – Bijna kwart van studenten loopt inkomsten mis door coronacrisis

Regionale en lokale media

• De Gelderlander – Student vindt nog altijd lastig een betaalbare kamer in Utrecht
• Leidsch Dagblad – Student vindt nauwelijks een betaalbare kamer, ’torenhoge huren’ in Amsterdam, Delft, Haarlem en Leiden
• Dagblad van het Noorden – Studentenbond eist huurtoeslag voor studentenhuizen: ’te weinig kamers en ze zijn te duur’
• RTV Noord – GSb wil huurtoeslag voor studentenkamers
• OOG – Groninger Studentenbond wil huurtoeslag voor studentenkamers

Universiteits- en hogeschoolmedia

• Cursor – Studenten blijven langer bij hun ouders wonen
• Delta – ‘Kamernood in Delft zal verder toenemen’
• DUB – Studenten blijven langer bij hun ouders wonen
• Punt – Studenten blijven langer bij hun ouders wonen
• HvanA – Op kamers? Voor het vijfde jaar op rij blijven jullie liever bij je ouders