Hét kenniscentrum voor studentenhuisvesting

De komende tien jaar 1 miljoen huizen bouwen, zodat er meer betaalbare huur- en koopwoningen beschikbaar komen. Voor starters en doorstromers en voor alle inkomens en generaties. Samen de leefbaarheid in buurten verbeteren en bewoners ondersteunen. De woningvoorraad verduurzamen. Een unieke coalitie van 34 organisaties heeft deze voorstellen en afspraken vastgelegd in de ambitieuze Actieagenda Wonen. Samen met het volgend kabinet willen de partijen de plannen snel tot uitvoering brengen. Als het kabinet zijn bijdrage levert, kunnen ze snel aan de slag.

Het persoonlijke verhaal van deze derdejaars hbo-student, staat niet op zichzelf. Milena is één van de 1600 jongeren1 uit Curaçao, Aruba, St. Maarten en Caribisch Nederland2 die ieder jaar vol goede moed aan een studie in Nederland beginnen. In de praktijk blijkt echter dat deze groep studenten in Nederland op verschillende terreinen tegen problemen aanloopt. Mede hierdoor rondt een relatief groot aantal van hen de studie niet af. Het tegenvallend studiesucces van Caribische studenten in Nederland is al langere tijd bekend en reden tot zorg.3 Eind 2019 ontving ik via verschillende kanalen signalen over en van Caribische studenten. Hieruit kwam een beeld naar voren dat veel van deze studenten in Nederland het gevoel hebben tussen wal en schip te vallen. Zo worden zij op grond van de ene regeling als internationale student en op grond van een andere regeling als Nederlander beschouwd. De afweging hieromtrent lijkt vaker in hun nadeel, dan in hun voordeel uit te pakken. Door dit soort ervaringen vinden veel Caribische studenten dat zij niet dezelfde mogelijkheden en kansen hebben als hun Europees Nederlandse medestudenten. Omdat deze signalen mij zorgen baarden, stelde ik in het voorjaar van 2020 een onderzoek in. Ik wilde nagaan tegen welke knelpunten de Caribische studenten in de praktijk aanlopen en met verantwoordelijke partijen bespreken hoe deze knelpunten kunnen worden opgelost. De vraag wat Caribische studenten in redelijkheid van de overheid mogen verwachten staat in dit onderzoek centraal.

Het huidige toeslagenstelsel kent grote nadelen die vanuit burgerperspectief niet acceptabel zijn en tot zeer schrijnende situaties in de samenleving leiden. Het stelsel met voorschotten leidt in combinatie met een sterke inkomensafhankelijkheid en veel complexe grondslagen tot een groot aantal terugvorderingen en nabetalingen en daarmee tot te veel onzekerheid bij mensen. Het stelsel verwacht bovendien erg veel van degene die de toeslag moet aanvragen en zorgt daarmee voor significante belasting. In reactie op het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Toeslagen heeft het kabinet daarom geconcludeerd dat het huidige toeslagensysteem vanuit burgerperspectief niet acceptabel is en dat herziening noodzakelijk is.1 Het kabinet wil een alternatief stelsel dat zekerder en voorspelbaarder is en dat beter rekening houdt met het doenvermogen2 van burgers. Gesteund door de motie-Bruins-Van Weyenberg3 heeft het kabinet daarom in april de opdracht gegeven om alternatieven voor het toeslagenstelsel uit te werken. Hierbij moesten ook de achterliggende stelsels van zorg, huren en kinderopvang worden betrokken, net als de fiscaliteit, het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen. Daarnaast is naar aanleiding van het IBO Deeltijd, IBO Toeslagen en BMH Onderwijs ook de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) gestart. Hierin zijn opties voor het kinderopvangstelsel uitgewerkt.